Chưa đầy 1 tuần TP. HCM áp dụng thu phí sử dụng hạ tầng cảng biển trên địa bàn, Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) thuộc Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ vừa có văn bản khẩn báo cáo một số bất cập, tác động tiêu cực đến hoạt động của doanh nghiệp từ việc thu loại phí này.
Được biết trong những ngày đầu áp dụng thu phí hạ tầng cảng biển kể từ ngày 1-4-2022, TP. HCM đã thu về được hàng tỉ đồng mỗi ngày; trong khi đó doanh nghiệp than rằng họ đang đang rất khó khăn do vừa trải qua dịch bệnh và nhiều chi phí khác tăng cao.
Trong văn bản này cũng đề xuất Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo UBND TP. HCM nghiên cứu dừng thu phí loại phí này.Báo cáo của Ban IV nêu, trong thời gian vừa qua, hàng loạt doanh nghiệp, hiệp hội, bao gồm cả khối doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước, đã gửi phản ánh, kiến nghị tới UBND TP. HCM, UBND các tỉnh giáp ranh TPHCM và gửi lên các cấp để phản ánh các vấn đề bất cập trong việc thu phí sử dụng hạ tầng cảng biển.
Các hiệp hội và doanh nghiệp cho rằng mức thu phí sử dụng hạ tầng cảng biển tại TP. HCM là cao và thời điểm thu phí không phù hợp làm tăng thêm gánh nặng, giảm tính cạnh tranh và khả năng phục hồi của doanh nghiệp ngay sau đại dịch.
Đồng thời, việc thu phí không đúng đối tượng đối với hàng hóa vận tải bằng đường thủy nội địa và hàng trung chuyển, quá cảnh, tạm nhập tái xuất đã cản trở sự phát triển vận tải đường thủy nội địa, làm mất nguồn thu từ các hàng hoá này và không đúng với quy định tại điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Bên cạnh đó, mức thu chênh lệch giữa việc mở tờ khai thông quan tại TP. HCM và mở tờ khai tại các tỉnh lân cận là không phù hợp với pháp luật về hải quan, tạo sự phân biệt đối xử và gây khó khăn cho các doanh nghiệp tại các tỉnh lân cận, khiến doanh nghiệp các tỉnh lân cận vì bài toán chi phí có xu hướng đổ dồn về TP. HCM để mở tờ khai, gây ách tắc, quá tải trong khâu thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu tại các cảng của TP. HCM.
Trước thực tế trên, Ban IV đề xuất Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo UBND TP. HCM nghiên cứu, thực hiện khẩn trương việc dừng thu phí hạ tầng cảng biển tại TP. HCM. “Doanh nghiệp, hiệp hội đề nghị dừng việc thu phí hạ tầng cảng biển tại TP. HCM để tạo điều kiện cho doanh nghiệp và nền kinh tế phục hồi, phát triển”, Ban IV chuyển kiến nghị.
Ban IV cho rằng, khi dịch bệnh Covid-19 được kiểm soát hoàn toàn, doanh nghiệp cũng đã cơ bản phục hồi, lúc này nếu có xem xét triển khai thu phí thì mức phí được ban hành phải tuân thủ nghiêm các quy định của luật phí, lệ phí và luật hải quan. Đồng thời, mức thu phải trên cơ sở minh bạch nguồn đầu tư trước đó, thu để bù đắp một phần đầu tư thay vì thu để đầu tư xây dựng các hạ tầng khác của thành phố, thu công bằng giữa các chủ thể sử dụng hạ tầng thay vì phân biệt như hiện nay theo địa điểm mở tờ khai thông quan.
Đặc biệt, Ban IV cũng kiến nghị không thu phí đối với những đối tượng không đúng theo quy định của luật và các cam kết của Việt Nam với quốc tế, gồm hàng hóa vận tải bằng phương tiện thủy sử dụng đường thủy nội địa; hàng trung chuyển, quá cảnh, tạm nhập – tái xuất.
Trước đó, được biết trong những ngày đầu áp dụng thu phí hạ tầng cảng biển kể từ ngày 1-4-2022, TP. HCM đã thu về được hàng tỉ đồng mỗi ngày.
Theo Sở Giao thông vận tải TP. HCM, dự kiến nguồn thu phí hạ tầng cảng biển trong giai đoạn 2021-2025 khoảng 16.000 tỉ đồng. Nguồn thu này sẽ bổ sung vào ngân sách TP. HCM để đẩy nhanh lộ trình đầu tư các công trình giao thông kết nối khu vực cảng biển.
Dự kiến, sau 5 năm khi thực hiện thu phí cảng biển cùng với sự đầu tư của TP. HCM, hạ tầng giao thông kết nối khu vực cảng biển sẽ cơ bản hoàn thành theo quy hoạch.