Công nghệ số là sự phát triển tiếp theo của công nghệ thông tin (CNTT) và một số công nghệ mang tính đột phá của CMCN 4.0. Đối với CNTT là những phần mềm riêng lẻ, tự động hoá những việc thủ công (phần mềm xử lý văn bản, quản lý cán bộ, kế toán). Còn công nghệ số là nói đến các công nghệ mới (trí tuệ nhân tạo, hệ thống dữ liệu, điện toán đám mây, chuỗi khối, Internet vạn vật). Các công nghệ này có tính cách mạng ở chỗ thay trí tuệ con người, thay lao động chân tay, tạo tính công nghiệp, quản trị hệ thống... Ngoài ra, nó còn tạo ra nguồn tài nguyên dữ liệu, đưa vạn vật vào không gian mạng và trở nên sống động như con người.

Trong bối cảnh cuộc CMCN 4.0, việc ứng dụng nền tảng số là xu thế tất yếu để nâng cao lợi thế cạnh tranh và tối ưu hóa quản trị doanh nghiệp. Đặc biệt trong tình hình khó khăn do đại dịch, dù ở quy mô nào, nếu không thay đổi, nắm bắt kịp thời các xu hướng công nghệ, thì doanh nghiệp sẽ khó tồn tại, phát triển.

Ứng dụng công nghệ số là việc tích hợp áp dụng công nghệ số để nâng cao hiệu quả kinh doanh, hiệu quả quản lý, nâng cao năng lực, sức cạnh tranh của doanh nghiệp và tạo ra các giá trị mới, đồng thời cũng tạo ra sự thay đổi văn hóa cho doanh nghiệp, đòi hỏi phải liên tục thay đổi, thử nghiệm cái mới và chấp nhận thất bại có thể xảy ra.

Theo các chuyên gia, quá trình chuyển đổi số có thể vẫn chưa đạt tới thành công nếu chưa tìm được hướng đi đúng với công nghệ phù hợp, nhưng nếu không thay đổi thì doanh nghiệp sẽ chắc chắn thất bại và không thể trụ lại thị trường. Do vậy, doanh nghiệp cần xác định chuyển đổi số là một chiến lược trọng tâm, là nhiệm vụ của toàn tổ chức và nghiêm túc thực hiện.

Thực tế cho thấy, là nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất nhì khu vực, với đầy đủ đội ngũ nhân sự trẻ tài năng và nhiều sáng tạo, Việt Nam có tiềm năng rất lớn trong việc ứng dụng chuyển đổi số và khai thác các nguồn lực tiềm ẩn.

Như vậy, việc chuyển hướng kinh doanh từ trực tiếp sang trực tuyến, ứng dụng các nền tảng CNTT vào quá trình quản lý, vận hành doanh nghiệp; song song với tìm kiếm các giải pháp thúc đẩy marketing; thương mại điện tử và đặc biệt là khai thác tài nguyên bản địa, tối ưu hóa công nghệ vào sản xuất là cách để nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp tạo nên giá trị đột phá.

Với nền tảng số sẽ giúp các thành viên khởi nghiệp ít vốn làm chủ công nghệ, xây dựng chuỗi quản trị hàng hóa; giúp người dân tham gia bán hàng cho doanh nghiệp mà không cần bỏ vốn nhiều. Công nghệ đa nền tảng với nhiều tính năng, thuật toán giúp hoạt động kinh doanh cho các doanh nghiệp đạt hiệu quả tốt nhất.

Vì vậy, với góc nhìn của những người có chuyên môn về nhu cầu thực tế của thị trường, thì khởi nghiệp luôn cần các yếu tố dưới đây:

1. Giỏi một nghề (không phân biệt cấp bậc học và nghề nghiệp), am hiểu và đam mê hoạt động kinh doanh;

2. Khi chọn khởi nghiệp, cần hiểu rõ sở trường của bản thân, hiểu biết lĩnh vực mình muốn khởi nghiệp, đồng thời cần am hiểu công nghệ vì hiện nay công nghệ có mặt trong mọi khía cạnh đời sống;

3. Tích cực phát huy sáng tạo, có thể chọn những ngành nghề truyền thống kết hợp với công nghệ để tạo ra sản phẩm mới, khác biệt, thích ứng cao. Trong kinh doanh không có từ “tuyệt đối” đúng hoặc sai, mà chỉ có tính phù hợp nhất;

4. Chấp nhận rủi ro, dám đối đầu với những thách thức, nắm rõ mục tiêu mà mình đang vươn tới. Từ đó sẽ dễ dàng vượt qua mọi khó khăn, kìm hãm những ham muốn đời thường để đi đến thành công;          

5. Hiểu biết pháp luật kinh doanh và pháp luật có liên quan, hình thành và xây dựng tốt các mối quan hệ hợp tác, xây dựng đội ngũ, tìm kiếm cộng sự và các kỹ năng kinh doanh (tác phong, lề lối làm việc nghiêm túc, giao tiếp tốt, ứng xử, quan hệ...);

6. Xây dựng thương hiệu, văn hóa và đạo đức kinh doanh khi khởi nghiệp.

Ngoài ra, nhiều lĩnh vực kinh doanh khác đang được chú trọng khi khởi nghiệp: Công nghệ (công nghệ thông tin, phân tích dữ liệu, an ninh mạng - thiết bị laptop, Smartphone, thiết bị điện tử, thiết bị cơ khí - thiết bị ôtô, công nghệ thực phẩm - mỹ phẩm, mỹ thuật ứng dụng, thiết kế, thời trang, thiết kế cảnh quan - cây xanh...), ngành kinh doanh dich vụ cung ứng (thực phẩm, thức ăn, linh kiện điện tử, sản phẩm dinh dưỡng - làm đẹp, du lịch...) và ngành công nghệ nông nghiệp - thủy - hải sản (bảo vệ thực vật, bảo quản thực phẩm, thú y...)… 

Chúng ta cần nhìn nhận rằng giới trẻ hiện nay luôn khao khát khởi nghiệp với nhiều ý tưởng sáng tạo, tìm hướng đổi mới và quyết tâm cao. Vì thực tế khi tham gia các dự án khởi nghiệp, nhiều thanh niên đã mạnh dạn bắt tay tạo dựng sự nghiệp cho riêng mình và đã thành công hoặc trở thành nguồn nhân lực chất lương cao.

Trần Anh Tuấn
(Chủ tịch HĐKH Viện Đào tạo và Phát triển nhân lực - Phó Chủ tịch Hội Giáo dục Nghề nghiệp TP. Hồ Chí Minh)