Trong 10 tháng đầu năm 2022, tổng giá trị giao dịch mua bán - sáp nhập (M&A) tại Việt Nam đạt 5,7 tỷ USD, giảm 35,3% so với cùng kỳ năm 2021. Các giao dịch tiếp tục được dẫn dắt bởi các doanh nghiệp Việt Nam, với giá trị hơn 1,3 tỷ USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm 2021.

Thông tin này được ghi nhận tại sự kiện Diễn đàn Mua bán - Sáp nhập doanh nghiệp Việt Nam 2022 (M&A Vietnam Forum 2022) lần thứ 14 do Báo Đầu tư tổ chức, dưới sự bảo trợ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại Trung tâm Hội nghị GEM, TP.HCM vào chiều ngày Ngày 23 -11.

Với chủ đề “Kích hoạt những cơ hội mới”, Diễn đàn thu hút hơn 500 khách tham dự và cùng nhau thảo luận chuyên sâu các cơ hội M&A tại Việt Nam.  

Sau giai đoạn thăng hoa, thị trường M&A trên toàn cầu đang trải qua giai đoạn trầm lắng. Báo cáo mới nhất của công ty phân tích dữ liệu GlobalData, quý III/2022 là quý có hoạt động M&A toàn cầu kém nhất, với giá trị thương vụ giảm 48% so với cùng kỳ năm 2021. Thị trường toàn cầu đã ghi nhận 8.258 thương vụ M&A trị giá 544 tỷ USD, so với 9.605 thương vụ trị giá 1,05 nghìn tỷ USD được ghi nhận trong quý cùng kỳ của năm 2021. Các giao dịch quy mô lớn chậm lại, thị trường M&A trên toàn cầu có thể phải trải qua cuộc suy thoái vào năm tới.

Trong bối cảnh chung đó, thị trường M&A ở Việt Nam cũng rơi vào giai đoạn trầm lắng hơn so với sự sôi động của năm 2020-2021. Theo dữ liệu từ KPMG, trong 10 tháng đầu năm 2022, tổng giá trị M&A đạt 5,7 tỷ USD, giảm 35,3% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, Singapore là nước dẫn đầu các giao dịch xuyên quốc gia với khoảng 1,2 tỷ USD, tiếp đến là Mỹ (570 triệu USD) và Hàn Quốc (370 triệu USD).

Tuy nhiên, tương tư năm 2021, các giao dịch tiếp tục được dẫn dắt bởi các doanh nghiệp Việt Nam với giá trị hơn 1,3 tỷ USD. Các ngành, lĩnh vực chính thu hút nhiều khoản đầu tư gồm: tiêu dùng (1,2 tỷ USD), bất động sản (gần 1 tỷ USD), công nghiệp (800 triệu USD). Đặc biệt, ngành năng lượng đang trở nên “hot” nhất năm 2022 nếu xét về tăng trưởng giá trị, đạt gần 600 triệu USD, tăng khoảng 6 lần so với cả năm 2021.

Nền kinh tế toàn cầu đang gặp khó khăn, nhưng không có nghĩa là tất cả các nền kinh tế khác cũng vậy. Mỹ và châu Âu rơi vào suy thoái, nhưng vẫn có điểm sáng thuộc các nước Vùng Vịnh, khi khu vực này đang tận hưởng thu nhập cao từ giá dầu, họ đang có rất nhiều tiền và sẵn sàng đầu tư.

Như vậy, thị trường M&A trầm lắng không có nghĩa là sẽ rơi vào trạng thái “ngủ đông” trong thời gian tới. Có thể một số doanh nghiệp sẽ có những động thái tích cực, phá băng và sớm đưa thị trường trở lại trạng thái sôi động. Hơn nữa, thời điểm này được cho là cơ hội cho các nhà đầu tư có tiền thực hiện mua các dự án hấp dẫn, với định giá tài sản hợp lý hơn.

Về lĩnh vực, M&A trong lĩnh vực công nghệ với làn sóng chuyển đổi số, bán lẻ, hàng tiêu dùng vẫn sôi động. Trong khi lĩnh vực bất động sản, năng lượng, tiện ích sẽ sớm sôi động trở lại với sự tham gia ngày càng đông đảo của các doanh nghiệp Việt Nam với vai trò bên mua. Đặc biệt, sẽ có những cơ hội M&A trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, khi có nhiều thương vụ đang trong giai đoạn chuẩn bị nhiều năm nay, sắp đi đến giai đoạn chốt vào năm 2023.

Đáng chú ý, dòng vốn từ các quỹ đầu tư tư nhân (Private Equity, PE Fund) trên toàn cầu đang trở thành động lực chính thúc đẩy cho thị trường M&A tăng tốc. Theo một báo cáo năm 2022 của Bain & Company, các quỹ đầu tư tư nhân vào châu Á đang ở mức cao kỷ lục là 650 tỷ USD.  Tại Việt Nam, PE Fund và Venture Capital vẫn tăng trưởng mạnh mẽ trong những tháng đầu năm nay, bất chấp những bất ổn trên thị trường vốn và nợ xấu. Đặc biệt, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2022 được dự báo sẽ chứng kiến mức đầu tư trị giá khoảng 2 tỷ USD, giữ vững phong độ của một “ngôi sao đang lên” về khởi nghiệp trong các nước Đông Nam Á.

Thị trường IPO ở khu vực Đông Nam Á cũng đang được kỳ vọng với tương lai sáng sủa hơn vào năm 2023. Mặc dù định giá hiện tại có thể thấp hơn đối với các công ty công nghệ, nhưng những công ty có nền tảng kinh doanh vững chắc và khả năng chứng minh lợi nhuận sẽ vẫn có thể đạt được định giá thị trường tốt nhất và hưởng lợi từ thị trường vốn toàn cầu.

Những dấu hiệu trên cho thấy thị trường M&A tại Việt Nam được dự báo vẫn sôi động, nhất là trong bối cảnh nguồn vốn trong nước bị thắt chặt, nhiều doanh nghiệp buộc phải tái cấu trúc, bán bớt tài sản, kêu gọi đầu tư do sức ép về tài chính.

Ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư chia sẻ: “Một khi kinh tế phục hồi, dòng vốn đầu tư nước ngoài tăng tốc vào Việt Nam, cộng hưởng với sự lớn mạnh của các doanh nghiệp trong nước, thì các hoạt động M&A cũng sẽ được kích hoạt mạnh mẽ”.

Đó chính là những lý do vì sao Ban Tổ chức Diễn đàn M&A thường niên chọn chủ đề “Kích hoạt những cơ hội mới” cho năm 2022.

“Sự kiện thường niên uy tín về kênh đầu tư thông qua M&A năm nay sẽ thảo luận chuyên sâu các cơ hội M&A trong một thị trường đầy biến động, làm sao để tiếp tục thu hút dòng tiền từ các doanh nghiệp có tiềm lực tài chính mạnh và các quỹ đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các quỹ đầu tư tư nhân, quỹ đầu tư mạo hiểm có lượng tiền dự trữ dồi dào đang tìm nơi rót vốn”, ông Lê Trọng Minh, Tổng Biên tập Báo Đầu tư, Trưởng Ban Tổ chức Diễn đàn M&A Việt Nam nhận xét.

Diễn đàn M&A 2022 sẽ bao gồm các hoạt động chính:

1. Phiên 1 với chủ đề “Cơ hội M&A trong thị trường đầy biến động”, với sự tham gia của các diễn giả, chuyên gia như: Ông Masataka “Sam” Yoshida, Giám đốc toàn cầu Dịch vụ mua bán - sáp nhâp xuyên quốc gia, RECOF Corporation, Tổng giám đốc RECOF Việt Nam; Ông Dominic Scriven, OBE, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Dragon Capital Group; Ông Kazuhiko Yoshimatsu, Tổng giám đốc kiêm Trưởng đại diện Sở Giao dịch Chứng khoán Tokyo (Singapore); Ông Warrick Cleine, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc KPMG Việt Nam và Campuchia; Ông Lê Khánh Lâm, Chủ tịch Công ty RSM Việt Nam; Ông Phạm Duy Khương, Giám đốc điều hành Công ty Luật TNHH ASL; Ông Bùi Ngọc Anh, Giám đốc Chi nhánh Hà Nội, Công ty Luật VILAF; Ông Seck Yee Chung, Luật sư hợp danh, Công ty Luật Baker & McKenzie.

2. Phiên 2 với chủ đề “Thiết lập các giá trị mới”, với sự tham gia của các diễn giả, chuyên gia như: Ông Bennett Neo, Tổng giám đốc SABECO; Ông Lê Thanh Hạo Nhiên, Giám đốc Tài chính, Tập đoàn Lộc Trời; Bà Trang Bùi, Tổng giám đốc Công ty Cushman & Wakefield Việt Nam; Bà Bình Lê Vandekerckove, Nhà Sáng Lập & Tổng giám đốc, Công ty Tư vấn Thương vụ ASART; Ông William Do, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Hobbit Investment; Bà Khanh Nguyễn, Giám đốc Khối Phát triển kinh doanh, Công ty Gamuda Land (HCMC); Ông Trương An Dương, Tổng giám đốc Khối bất động sản nhà ở, Công ty Frasers Property Vietnam; Ông Nguyễn Công Ái, Phó tổng giám đốc KPMG Việt Nam.

Đặc biệt, Diễn đàn năm nay tiếp tục vinh danh các Thương vụ và Nhà tư vấn M&A tiêu biểu 2021 – 2022 sau năm 2021 tạm dừng do giãn cách. Tại Diễn đàn này, Ban tổ chức vinh danh 10 thương vụ Đầu tư & M&A tiêu biểu năm 2021- 2022; 12 tổ chức tư vấn M&A tiêu biểu năm 2021- 2022; và Vinh doanh 1 doanh nghiệp có chiến lược M&A tiêu biểu năm 2021- 2022. Các thương vị được bình chọn bởi một Hội đồng độc lập trên cơ sở đề cử của các tổ chức và doanh nghiệp.