Những năm tới đây, phát triển thị trường lao động Việt Nam sẽ nỗi lên 04 xu hướng phát triển chính: Gia tăng số lượng lao động trên các nền tảng công nghệ; Chuyển dịch nghề nghiệp gắn với kỹ năng mềm; Lao động giản đơn sẽ trở nên yếu thế; Xu hướng lao động “khởi nghiệp, tự tạo việc làm”, và gia tăng nhanh.

Việc đầu tư máy móc, tự động hóa sản xuất và ứng dụng công nghệ số… sẽ dần phổ biến và làm thay đổi hình thức việc làm trên thị trường lao động. Động thái trên cũng bắt nguồn từ sự dịch chuyển sang thời kỳ chuyển đổi số của Việt Nam và sẽ trở thành xu thế chủ đạo trong thời đại số hóa hiện nay.

Trên thực tế, học nghề (nói đúng là chọn các hệ giáo dục nghề nghiệp) là xu hướng mà các bạn trẻ trên thế giới nói chung, tại Việt Nam nói riêng… những năm gần đây đang được yêu thích và lựa chọn, bởi rất nhiều lợi ích thực tiễn mà chương trình đào tạo đem lại.

Nếu cho rằng học kém, thụt lùi về năng lực, nghèo khó… mới vào trường nghề hoặc chỉ nhìn đơn giản là học sinh sau khi tốt nghiệp THCS đi học nghề 2 - 3 năm, hoặc học sinh tốt nghiệp THPT đi học nghề 1,5 - 2 năm là ra trường, rồi đi làm là chưa đủ, chưa toàn diện về chọn con đường học nghề.

Thực tế cho thấy, không phải học sinh nào sau khi học xong THCS sẽ tiếp tục học tốt THPT hoặc tốt nghiệp THPT sẽ tiếp tục học tốt Đại học, mà phải căn cứ theo mức độ, hình thức chọn nghề và các hệ học tập nào để phù hợp với năng lực, điều kiện, nhu cầu của mỗi người.

Vì vậy, nếu học sinh nào nhận thấy bản thân không đủ điều kiện, nhu cầu, sở thích theo học Đại học (được đánh giá trên 30%), thì có thể lựa chọn học nghề theo các hệ Trung cấp, Cao đẳng phù hợp với mình để tạo giá trị nghề nghiệp phù hợp, nhanh chóng tham gia hiệu quả vào thị trường lao động, nuôi sống bản thân.

Nhu cầu nhân lực qua đào tạo chiếm bình quân trên 90%. Trong đó, nhu cầu nhân lực qua đào tạo Đại học chiếm tỷ trọng bình quân 20%, Cao đẳng chiếm 18%, Trung cấp chiếm 30% và Sơ cấp chiếm 22%. Với những yếu tố này, chắc chắn thị trường lao động Việt Nam sẽ có những chuyển biến lớn với việc gia tăng rất nhiều cơ hội việc làm cho người lao động, qua đào tạo nói chung và các hệ giáo dục nghề nghiệp nói riêng.

Đào tạo Trung cấp, Cao đẳng chú trọng tính thực tiễn, gắn liền với doanh nghiệp, phục vụ cho nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp. Chính vì vậy, trong quá trình học, sinh viên, học viên sẽ được đào tạo một cách chủ động để học và nắm vững kỹ năng nghề. Sinh viên, học viên các trường trung cấp, cao đẳng luôn dễ dàng hòa nhập được với công việc thực tế ngay sau khi tốt nghiệp. Người tốt nghiệp ra có chuyên môn tốt, bắt nhịp nhanh với công việc, và sớm hòa nhập vào thị trường lao động…

Thực tế chứng minh nhiều sinh viên tốt nghiệp Trung cấp - Cao đẳng nhưng có kiến thức chuyên môn tốt, cùng kinh nghiệm thực tiễn, đã thành công khi làm việc tại các doanh nghiệp, tập đoàn lớn. Ngoài ra, nhiều sinh viên tốt nghiệp Cao đẳng có vốn liếng kinh nghiệm và khả năng tài chính, đã lập nghiệp và thực hiện ước mơ, tạo dựng nên những thành tựu rất giá trị cho cuộc sống.

Điều này có ý nghĩa rất quan trọng trong việc chọn nghề, chọn hệ đào tạo, chọn trường phù hợp, tạo động lực học tập theo đuổi đam mê và tránh lãng phí thời gian, tiền bạc cho gia đình và xã hội. Nhất là, trong thời kỳ hội nhập kinh tế, sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp ngày càng tăng thì kỹ năng tay nghề, năng lực làm việc… mới là tiêu chí quan trọng nhất khi tuyển dụng nhân sự nghề nghiệp.

Chúng ta đã thấy rõ, thành công sẽ dễ dàng và thuận lợi hơn nếu “học” đúng lĩnh vực, ngành nghề, phù hợp với sở trường, tính cách của mỗi người và nắm bắt được cơ hội… sẽ xây dựng được giá trị và năng lực cốt lõi khi làm việc. Bằng cấp nghề nghiệp sau này mà mỗi người có được sẽ gắn liền với kiến thức, văn hóa, có giá trị hành nghề. Có như vậy mới đứng vững được trong thị trường lao động hiện nay và tương lai.

Và như thế, dù học ở cấp bậc nào, tất cả học viên đều phải bước vào thị trường lao động để tạo ra một giá trị hành nghề bằng năng lực:

- Yếu tố quyết định thành công của con người trong thị trường lao động là mỗi người phải làm sao đưa bằng cấp mình học tập trở thành kỹ năng nghề nghiệp.

- Muốn có công việc thuận lợi phải trải qua các hệ đào tạo ngành nghề phù hợp, luôn tiếp cận được tri thức thực tiễn… để sớm đi đến thành công.

- Tuy nhiên, đừng hiểu sai giữa bằng cấp và nghề nghiệp, bằng cấp và giá trị lao động. Vì đó là hai yếu tố kết hợp cộng sinh, hòa quyện, hoán đổi… đối với chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu phát triển nghề nghiệp trong hiện tại và tường lai.