Ngành y tế đứng trước nhiều thách thức do biến đổi khí hậu (BĐKH) ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế - xã hội, môi trường và sức khỏe con người, cần có các giải pháp thiết thực để thích ứng, chăm sóc sức khoẻ cộng đồng tốt hơn.
Việt Nam được biết đến là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi BĐKH, đã hứng chịu nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan như, mưa bão, nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn...
Mới đây, chia sẻ với báo giới, TS. Lỗ Văn Tùng - Trưởng khoa Sức khỏe môi trường và cộng đồng, Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường, cho biết: Chính phủ Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ về việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) với 17 mục tiêu cụ thể, bao gồm SDG 6 “Đảm bảo sự có sẵn và quản lý bền vững của nước và vệ sinh cho tất cả mọi người”.
Để góp phần thực hiện cam kết đó, Bộ Y tế đã ban hành “Kế hoạch Hành động về ứng phó Biến đổi khí hậu giai đoạn 2019-2030, tầm nhìn đến năm 2050”. Với mục tiêu chung của kế hoạch là “Tăng cường năng lực của các đơn vị y tế trong việc thích ứng với biến đổi khí hậu để ngăn chặn và giảm thiểu các rủi ro về môi trường và biến đổi khí hậu đối với hệ thống y tế và sức khỏe con người, nhằm mục tiêu bảo vệ và chăm sóc sức khỏe công cộng tốt hơn”.
Ngày 22/12, tại hội thảo chia sẻ kinh nghiệm và xin ý kiến góp ý dự thảo Hướng dẫn xây dựng cơ sở y tế thích ứng với biến đổi khí hậu, năng lượng xanh và bền vững với môi trường, do Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường (trực thuộc Bộ Y tế) tổ chức tại Lào Cai, BS. Phan Thị Thúy - Khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn (Bệnh viện Đa khoa huyện Yên Thành, Nghệ An), cho biết hiện bệnh viện vẫn đang sử dụng lò đốt chất thải rắn y tế do chưa có nguồn đầu tư hệ thống nồi hấp khử trùng để giảm phát thải khí nhà kính. Về việc thay thế các thiết bị tiết kiệm điện chưa triển khai triệt để do khó khăn trong công tác mua sắm, đầu thầu.
Bệnh viện đang hướng tới sử dụng năng lượng mặt trời nhưng không có chuyên môn và nguồn kinh phí thực hiện. Nhiều nhà vệ sinh đã xuống cấp trầm trọng chưa được sửa chữa, thay thế. Chưa có nhà vệ sinh cho người khuyết tật. Một số nội dung trong kế hoạch chưa triển khai được do thiếu nhân lực, cơ sở vật chất, kinh phí thực hiện...
Để giải quyết vấn đề trên, bệnh viện đề nghị được tham quan và học hỏi các mô hình thí điểm đã triển khai thành công cũng như chia sẻ kinh nghiệm của bệnh viện khi thực hiện mô hình thí điểm; đầu tư cho năng lượng xanh (năng lượng mặt trời, nước…), thay thế lò đốt rác bằng hệ thống xử lý chất thải nguy hại bằng công nghệ hấp ướt, hướng tới giảm thiểu chất thải nhựa trong bệnh viện, cùng một số kiến nghị khác về nguồn nước sử dụng.
Trưởng Đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam - TS Angela Pratt, cho biết: WHO đang hợp tác thông qua một số bệnh viện huyện, đóng vai trò là hình mẫu cho các cơ sở y tế khác học tập.
Bà Angela Pratt khẳng định: Cùng nhau, chúng ta có thể xây dựng hướng dẫn về khả năng thích ứng BĐKH và cải thiện dịch vụ nước sạch và vệ sinh cho các bệnh viện trên cả nước. Có nguồn cung nước sạch an toàn là một điều kiện tiên quyết để mang đến các dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao, giúp người dân dễ dàng tiếp cận các dịch vụ y tế ngay tại nơi mình đang sống. Đầu tư vào thích ứng BĐKH cũng giúp giảm chi phí và đóng góp vào việc xây dựng hệ thống y tế hiệu quả và công bằng hơn.
Cùng trao đổi về vấn đề trên, ông Tôn Tuấn Nghĩa - Cán bộ Kỹ thuật sức khoẻ môi trường WHO thì cho rằng: Cách thức giảm phát thải ròng bằng không đối với ngành y tế cần chú ý một số nội dung: Thứ nhất, cấp 100% năng lượng tái tạo cho cơ sở y tế. Thứ hai, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và các tòa nhà không phát thải các-bon. Thứ ba, chuyển đổi sang đi lại và giao thông không phát thải các-bon. Thứ tư, cung cấp lương thực lành mạnh, gieo trồng bền vững và hỗ trợ nông nghiệp ứng phó BĐKH. Thứ năm, khuyến khích và sản xuất dược phẩm phát thải các-bon thấp. Thứ sáu, triển khai thực hiện y tế tuần hoàn và quản lý chất thải y tế bền vững. Thứ bảy, xây dựng hệ thống y tế hiệu quả lớn.
ThS. Nguyễn Đình Tuấn Phong - Khoa Quản lý Công nghiệp và Năng lượng, trường Đại học Điện lực đã đưa ra một số giải pháp sử dụng năng lượng an toàn, tiết kiệm tại 3 cơ sở là BVĐK Yên Thành, BVĐK Bắc Hà và BVĐK Cù Lao, đó là phân loại các loại điều hoà theo hiệu suất; dán các hướng dẫn sử dụng điều hoà hiệu quả; thay thế cao áp LED mặt trời; kiểm tra và dan lại các tấm dán cách nhiệt; bọc bảo ôn cách nhiệt tốt cho hệ thống hấp dụng cụ y tế...
